Werniksowanie ikony olejem twardoschnącym

Po napisaniu ikony ostatnim etapem pracy jest werniksowanie, czyli zabezpieczenie powierzchni malarskiej przed czynnikami zewnętrznymi. W Hermenei czytamy, że do werniksowania ikon używano oleju zagęszczonego na słońcu wraz z żywicą jodłową. Innym rodzajem werniksu był olej sandałowy, werniks na bazie sandraku (żywica z tui afrykańskiej), werniks z sarisambri (sok z aloesu), werniks na rakii a nawet werniks naftowy.

Przed przystąpieniem do werniksowania należy ikonę ogrzać, zaleca się aby wystawić ją na działanie promieni słonecznych lub ogrzać przy piecu...

Do werniksowania należy przystąpić nie wcześniej niż 3 miesiące po zakończeniu pracy. Najlepszym terminem jest okres 2 lat... to czas, w którym wszystkie warstwy tempery stabilizują się.

W tym poście przedstawię etapy werniksowania olejem twardo schnącym, który jest alternatywą olify - werniksu na bazie oleju lnianego i octanu kobaltu. Metoda ta daje trwały i piękny efekt końcowy - powierzchnia ikony jest gładka i wytrzymała. 

Ikona Matki Bożej Włodzimierskiej wykonana na desce lipowej z lewkasem techniką tempery jajowej ze złoceniem na pulment, metodą na poler i mat oraz puncowana. Powierzchnię złocenia można pozostawić nie zawerniksowaną bo złoto nie jest narażone na korozję. Zdecydowałam jednak, że również pokryję ją werniksem. 
Zapraszam do obejrzenia fotorelacji z kolejnych etapów.

1. etap - Oczyszczenie ikony ze wszelkiego kurzu miękkim pędzlem.

2. etap - Wylanie oleju twardo schnącego bezpośrednio na ikonę. Należy uważać aby powierzchnia werniksu była jak najcieńsza. Można używać pędzla, ja wolę rozprowadzić werniks palcem. Ikonę zostawić do wyschnięcia w miejscu wolnym od kurzu, np. głęboka szuflada, szafka - ja używam osłony, która służy mi również podczas malowania. Uwaga - ważne aby leżała poziomo a olej nie spływał. 

Pierwsza warstwa oleju schnie ok. 2-4 dni.

Zdjęcie, na którym widać matowe (chude) i błyszczące (tłuste) powierzchnie ikony przed werniksowaniem.

Rekomenduję olej dostępny w sklepie "Edan" z Krakowa.

3. etap - Położenie drugiej warstwy oleju. Dopiero po dokładnym wyschnięciu pierwszej warstwy można położyć kolejną. Malatura wchłania olej nierówno - widać jeszcze powierzchnie matowe, które szybciej wchłonęły olej oraz błyszczące, na których olej już wysechł. Druga warstwa oleju schnie 1 - 2 dni.

4. i 5. etap - Położenie trzeciej i czwartej warstwy oleju. Każda kolejna warstwa oleju schnie szybciej - 1 dzień. 

Zdjęcie ikony, wykonane po wyschnięciu czwartej warstwy położonego werniksu olejowego.

6. etap - Szlifowanie papierem ściernym kolejno "1000", "1500" i "2500". Dobrze wyschniętą ikonę z min. ilością 4. warstw oleju należy delikatnie przeszlifować papierem ściernym zmoczonym lekko wodą. Nadmiar wody usuwać papierowym ręcznikiem. Powierzchnia ikony zmatowieje.

7. etap - Położenie końcowej warstwy (do wyboru):
a/ - oleju twardo schnącego - efekt błysku.
b/ - wodnego roztworu lakieru akrylowego za pomocą miękkiego pędzla. Czas schnięcia średnio ok. 2 godz. Jeśli powierzchnia ikony nie będzie jednolita, czynność można powtórzyć - efekt satynowy.

Efekt końcowy z wykończeniem akrylowym.

Link do nowszego postu o werniksowaniu olejnym - na przykładzie ikony św. Anny